Radioterapia regionu głowy i szyi jest jedną z najbardziej wymagających zarówno dla pacjenta, jak i lekarza. W tym obszarze znajduje się zbyt wiele narządów wrażliwych na promieniowanie, które mogą zostać uszkodzone, a do zniszczenia nowotworu potrzebne są wysokie dawki.
Standardowa radioterapia nie zawsze radzi sobie w takiej sytuacji. Nowotwory obszaru głowy i szyi występują w pobliżu wielu struktur krytycznych, które mają znacznie ograniczoną tolerancję na promieniowanie jonizujące (rdzeń kręgowy, ślinianki, pień mózgu, drogi przełykowe, oczy, nerw wzrokowy itp.), dlatego często podczas radioterapii fotonowej nie można zastosować odpowiedniej dawki promieniowania bez uszkodzenia tych organów.
Zalety terapii protonowej nowotworów głowy i szyi w porównaniu z konwencjonalną radioterapią są następujące:
- Pozwala znacznie zmniejszyć dawkę niepożądanego promieniowania do mózgu, zapobiegając tym samym ryzyku zaburzeń pamięci.
- Znacząco obniża niepożądane napromieniowanie rdzenia kręgowego aż o 80% i pozwala zapobiegać powstawaniu tzw. mielopatii, której towarzyszą zaburzenia chodu.
- W istotny sposób pozwala obniżyć dawki kierowane na wszystkie struktury optyczne (soczewka, rogówka, siatkówka, nerwy wzrokowe), zmniejszając w ten sposób ryzyko ograniczenia lub utraty wzroku.
- Obniża również ryzyko pogorszenia lub utraty słuchu, zwłaszcza w zakresie wysokich częstotliwości.
- Umożliwia redukcję dawki na struktury przewodu połykowego, zmniejszając prawdopodobieństwo wystąpienia trudności z połykaniem, zaburzeń produkcji śliny i konieczności założenia PEG (kaniuli wprowadzanej do żołądka w celu zapewnienia odżywiania).
⸺
Schematyczny rysunek przedstawia rozłożenie dawki promieniowania w organizmie przy zastosowaniu terapii protonowej i fotonowej.
Można zauważyć, że wiązka protonów napromieniowuje tylko tzw. obszar docelowy (obszar, w którym zlokalizowany jest lub był guz), tj. promieniowanie jest kierowane prawie wyłącznie na tkankę, która jest dotknięta chorobą. Z kolei promieniowanie fotonowe, ze względu na swoje właściwości fizyczne, znacząco wpływa również na otaczające zdrowe struktury.
